Od ponad dwudziestu lat odchodzi się od koncepcji, że źródłem przemocy są choroby psychiczne czy też alkoholizm. Mogą one ułatwić wystąpienie przemocy ale nie są jej bezpośrednią przyczyną. Alkohol jest raczej usprawiedliwieniem dla stosowania przemocy.
Przemoc w rodzinie nie może być wyjaśniona za pomocą pojedynczego czynnika, jest bowiem zjawiskiem wieloaspektowym, wynikiem skomplikowanych interakcji, jakie zachodzą pomiędzy członkami rodziny pod wpływem uwarunkowań społecznych i środowiskowych. Ma także swoje źródła w indywidualnym rozwoju sprawcy i ofiary przemocy.

Wielu badaczy znalazło związek pomiędzy dorastaniem w domu, gdzie była przemoc a znalezieniem się w wieku dojrzałym w związku opartym na przemocy bądź w roli ofiary bądź sprawcy. Dla stosujących przemoc mężczyzn znaczące były doświadczenia nabyte w dzieciństwie, gdzie ojcowie pokazywali im „jak być mężczyzną” i „jak być mężem”. Rodzina jest więc miejscem, gdzie rozwijają się agresywne zachowania – przekazywane są normy i wartości, które zezwalają na stosowanie przemocy wobec swoich członków Pogląd, że ofiary ( i także świadkowie) przemocy często stają się jej sprawcami jest akceptowany i uznawany jako istotny czynnik powstawania przemocy w rodzinie i poza nią. Przyczyną przenoszenia przemocy z pokolenia na pokolenie jest proces uczenia się. Chłopiec – będąc świadkiem tego, jak ojciec znieważa matkę, uczy się, że przemoc jest akceptowanym zachowaniem i jest integralną częścią bliskiego związku. Ponadto chłopcom wpaja się, że powinni być agresywni, aktywni i dominować nad kobietami; że będą męscy gdy uda się im coś osiągnąć, gdy będą mieli wpływ itp. Można także zauważyć, że takie przekonania płyną z panujących w społeczeństwie norm i wartości kulturowych dotyczących ról i praw męskich, kobiecych i dzieci (socjalizacja).

W modelu wychowania bądź obcowania z dziećmi zawarty jest element mentalnego scenariusza przemocy, tzn. że z faktu pełnienia określonej roli bądź zajmowania określonej pozycji, wynika upoważnienie do inwazji na terytorium drugiej osoby, do dyktowania bądź ograniczania jej praw. Dzieci doświadczające przemocy ze strony rodziców często stosują przemoc wobec słabszych, młodszych lub wobec zwierząt. Zaznaczyć należy, że nie wszyscy, którzy wzrastali w domu, gdzie panowała przemoc stosują przemoc w swoim życiu.

Badania pokazują, że mężczyźni stosujący przemoc wobec swoich żon są niepewni siebie, z poczuciem niższości, niedostosowania, lękiem przed porzuceniem i poczuciem bycia do niczego.
Większość stosujących przemoc wobec partnerów nie potrafi kontrolować swojego gniewu i impulsów agresywnych. Często widzą swoje ofiary w zniekształcony sposób i oczekują od nich zaspokojenia różnorodnych potrzeb, w tym spełnienia funkcji macierzyńskich, ojcowskich i małżeńskich. Regularnie zrzucają na innych swój gniew i obarczają ich odpowiedzialnością za swoje gwałtowne zachowania. Rzadko akceptują swoją odpowiedzialność za własne agresywne zachowania, choć mogą przepraszać za spowodowane obrażenia i wynikające z nich cierpienie. Kluczowym przekonaniem sprawcy przemocy jest :”mam prawo do wszystkiego”, „cel uświęca środki”, „moje potrzeby są najważniejsze”, „świat to miejsce dla najsilniejszych”, „nikt nie ma prawa mnie kontrolować”, „jestem najlepszy”, ja sam ustalam reguły w moim życiu”. Przekonania pośredniczące to :” jeśli ja kogoś nie wykorzystam to ten ktoś wykorzysta mnie”, jeśli ktoś nie robi tego, co ja chce to zasługuje na karę”, jeśli ktoś chce być ze mną blisko to znaczy, że chce mnie kontrolować”.

Ośrodek Psychoedukacji znajdujący się w Iławie na ulicy Chełmińskiej 1, we współpracy z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie organizuje grupę edukacyjno-korekcyjną dla osób, które w swoich związkach stosują przemoc wobec bliskich im osób. Jeśli chcesz zrozumieć swoje zachowanie i rozstać się ze sposobem, w jaki rozładowujesz swój gniew – przyjdź lub zadzwoń – telefon 89/649-92-00